Kunstruilen, is beter leren kijken, meer zien. Het werk van Betty Ras – Silvertop Complex Antwerpen – dat ik als ruil mee naar huis kreeg, verwondert me steeds weer. In mijn vorige stukje al aangestipt ( kunstruil-ervaring ), ben ik nieuwsgierig naar de achtergrond van het proces, hoe haar werk tot stand komt, wat het werk is achter het kunstwerk. Hoe doe je iets met een medium waar al zo veel over is nagedacht, al zo veel mee geëxperimenteerd is? Tijdens ons bezoek neemt Betty ons met veel enthousiasme mee in het wordingsproces:

Een afbeelding van een flatgebouw in Londen, de Trellick Tower, die ze tegenkwam in 2005 op internet, wekte haar nieuwsgierigheid: wat doet een enorme torenflat te midden van verder alleen laagbouw? En niet alleen daar, ook in andere steden rees in die tijd dezelfde grauwe sociale woningbouw uit de grond: Sheffield, Londen, Antwerpen, Amsterdam.

Opbouw; sociologe op onderzoek
Betty, opgeleid als sociologe, gaat eerst op zoek naar de achtergrond van haar onderwerp: ze duikt in de historie van de bouw, van de omgeving, van de mensen die er wonen, naar de sociale betekenis van het gebouw en achtergronden van de buurt, de stad. Wijken die toe zijn aan een renovatie, een facelift nodig hebben.

Na al het voorwerk, gaat ze op veldwerk, trekt ze met een technische camera erop uit, op zoek naar de gebouwen zelf. Ter plekke bepaalt ze zorgvuldig haar standpunt, kiest ze haar perspectief, stelt ze haar technische camera in, en maakt ze een aantal opnames.

Proces; lagen eraf laten druipen
De analoge foto’s laat ze afdrukken en worden op aluminium geplakt. In het atelier begint het bewerken: door middel van een folie worden delen van de foto afgeplakt. De rest (vaak het gebouw) wordt behandeld met een chloride oplossing waardoor de lagen één voor één van het fotopapier afdruipen.

Eerst experimenteert ze met een klein formaat foto, als ze weet hoe het werkt gaat het in groot formaat. Het effect van de chloride is telkens anders, onvoorspelbaar, bij de ene versie van de foto wast de chloride alle kleuren weg, en wordt de ingreep te wit, bij een ander is het kleureffect precies goed. Bij sommige werken past ze de lucht aan, met een spuitbus maakt ze die monochroom groen, bruin. Of ze bewerkt het niet, zoals bij ‘Silvertop Complex’ die aan mijn muur hangt. Voor sommige bewerkingen heeft ze de foto afgedrukt in zwart-wit, op analoog kleurenfotopapier, om vergelijkbare kleureffecten te kunnen krijgen; met analoog zwartwit fotopapier, op basis van zilver, kan ze deze vlammende kleureffecten niet oproepen.

De foto als onderlaag met een nieuwe bovenlaag
Als tijdens ons bezoek ook de andere lades opengaan, valt het op dat Betty’s werk heel verschillend is qua onderwerp, maar dat ze in bijna al haar fotowerk een foto gebruikt als basis, als ondergrond voor het nieuwe werk.

Foto’s behandelt ze met een chlorideoplossing, met koffiedrab, voegt kleuren toe of beplakt het origineel met patronen van Perzische tapijten. Met de foto als onderlaag krijgt haar kunst een nieuwe bovenlaag, meer diepte, worden haar werken collages, roepen ze verwondering en vragen op.

AL
Zie meer van Betty’s werk op www.bettyras.nl
En eerder stukje over Betty Ras Laag op Laag, een kunstruil-ervaring

Klik op foto voor vergroting en informatie