De Bruykere in Bozar Brussel tot 31 augustus 2025
Berlinde De Bruyckere maakt werk dat je raakt, vele emotionele lagen heeft, troost biedt. Ze gebruikt materialen die geleefd hebben, die een nieuwe fase ingaan. Verwassen, verwaaid, verteerd. Huid, hout, haar. Ik ben echt groot fan. En velen met mij.
Waarom werd ik prettig emotioneel van haar dode paard op een steen in beeldentuin Clingenbosch? Waarom schrok ik niet terug bij mijn eerste ontmoeting van de klompige lijven in een kist in museum de Pont? Omdat ze iets poëtisch, iets lichamelijks hebben?
Klik op afbeelding voor vergroting en informatie
Arcangelo
Ik mistte afgelopen jaar haar veelgeroemde expositie in basiliek en voormalige abdij San Giogio Maggiore in Venetië. Dus zorgde ik ervoor op tijd te zijn voor haar overzichtstentoonstelling in Bozar Brussel. Nog te zien tot 31 augustus 2025.
Daar zag ik de ‘aardsengel’ Arcangelo III (San Giorgio). Een hoogtepunt voor mij. De benen van was, de huiden. Herkenbare vormen, maar met heel eigen kracht. Geen spook maar compassie, doorleefdheid. Geen horror, maar prachtig om te zien esthetisch, ook wel iets dierlijks, oerouds.
Ik stond achter dit beeld Arcangelo III en zag een Gier. Zwaar, enorm, opstijgend. Na zijn prooi te hebben verscheurd. Mijn associaties bleken achteraf wonderwel te kloppen met haar inspiratie van onder andere een schilderij van de aardsengel die de dode Jezus van zijn kruis probeert te verheffen. Passend bij de engelen van onze tijd, de verplegers tijdens coronatijd die haar bezig hielden.
Kwetsbaarheid en troost
Sterfelijkheid, lijden en troost, en in deze expositie ook duidelijker: sexualiteit. Allemaal thema’s die je terug ziet bij de Bruyckere. De basis van het leven, lijkt mij zo.
Zoveel grote woorden. De Bruyckere kan er zelf heel mooi over praten. Heel sympathiek en integer. Dus beter kan ik haar zelf laten vertellen over haar inspiratie en werkproces. Kijk vooral via onderstaande links.
Film over haar beelden in de San Giogio Maggiore in Venetië.
Heel mooi interview met Berlinde de Bruyckere in haar atelier. Ze vertelt o.a. over haar werken met was in een gesprek met (voorheen) directeur Benno Tempel van Kunstmuseum Den Haag.
Werken in was. Interview
Eerst even ‘landen’
Hoe contact te maken met Invisible Love: lange benen, een halve romp, een halster, een brok hout er dwars doorheen? En Lost: een paard, opgehangen aan 1 been, het hoofd naar beneden, de zachte huid weer dichtgenaaid.
In de opkamer, nog vóór de kassa, staan deze twee enorme werken. Natuurlijk moest ik eerst ‘landen’. Ik ging zitten (klapstoelen genoeg). Even rustig zitten, onderzoekend kijken, je oordeel uitstellen. Als je dan door en door kijkt, is er waarschijnlijk ook steeds meer ruimte voor persoonlijke associaties.
Aan het einde van de tentoonstelling kom je weer terug in de hal bij de eerste beelden. Na alles wat ik had ervaren en gezien aan materialen en beelden, kon ik ze makkelijker omarmen.
Gun je de tentoonstelling van deze kunstenaar in BOZAR. En neem de tijd om de bijzondere beelden op je in te laten werken.
Collage (kunst-aanbieding)
Berlinde’s werk is gelaagd. Gelaagd qua persoonlijke betekenis, maar ook letterlijk met vele lagen was, dekens, oud behang. In de tentoonstelling zagen we ook gloednieuwe collages van papier. Antoon riep ‘hé een soort Anook’. De collages van Berlinde de Bruyckere zijn waarschijnlijk zeer kostbaar om in huis te halen. Maar eentje van Anook Cléonne mag ik voor slechts 175 euro aanbieden. Kijk maar! Haar collages zijn ook zo mooi gelaagd en losjes geniet.
When We See Us (ook in Bozar)
De dag erna gingen we naar de totaal andere tentoonstelling ‘When We See Us‘ in BOZAR (™ 10 augustus 2025). Ook de moeite waard deze caleidoscoop van pan-Afrikaanse figuratieve schilderkunst van de jaren 1920 tot heden. De twee tentoonstelling op dezelfde dag bekijken, lijkt me veel teveel.