Wings, een kunstwerk van Machteld Aardse
Wings is een vluchtweg. Een lijn van vliegende meeuwen gekaderd binnen vier luchtstroken met houtskool getekend en in papier laagsgewijs uitgesneden tegen een blauw gouache achtergrond. Verlicht met een led paneel (incl. dimmer). Vier panelen 30 cm hoog en samen bijna 5 meter lang.
Wings gaat over uitvliegen, over het verlangen naar vrijheid. Een verwant werk (2022) is te zien in het Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp en Haarlem.
Atelierbezoek
Samen met mijn zus op Atelierbezoek bij Machteld Aardse in Amsterdam.
Bij binnenkomst vertelt Machteld over de plek: de historie van de kerk ernaast, van het gebouw aan de andere kant met eerst de nonnen, later de schoolmeisjes, daarna de krakers. Ze beschrijft oude mannetjes die vanuit haar atelierraam kijken en vertellen hoe ze daar vroeger naar de meisjes keken, over ontmoetingen met de huidige buurman Arjan Eederveen en verderop Thierry Baudet, en nog zoveel meer. Het laat eigenlijk direct haar open, onderzoekende blik zien.
Macht-Onmacht
Deze dynamische, betrokken kunstenaar kijkt om zich heen, begint een onderzoek waarbij vaak het thema macht en onmacht speelt. Over terrorisme, over vrijheidsstrijders in Senegal, een buikdanseres in Libanon, over een stukje wildernis in Twente, over de onderwaterwereld,…
Ze pakt haar krijtjes en tekent en vaak komt daarmee een gesprek op gang. Machteld betrekt direct de mensen die ze tegenkomt, ze vraagt en filmt en spit en laat zich leiden door actie, reactie. Ze werkt samen met andere kunstenaars. Ze geeft het de tijd en vertaalt wat ze ontdekt naar diverse producten. Vaak voor de openbare ruimte.
Tekenen
Machteld Aardse start bij het tekenen, maar gaat door met het verbeelden van een onderwerp via animaties, film, in ijzer uitgesneden kinder-tekeningen, performances, grootse lichtprojecties ook, en wat er ook maar passend lijkt. Je krijgt de neiging om mee te doen, deel te worden van het proces.
Wat bleef er naast de vrolijke dynamiek nog meer van ons atelierbezoek aan Machteld Aardse aan beelden hangen?
Het beeld van haar als kind. Alsmaar tekenend in het bos. De natuur, de dieren. Met olieverf die ze van de nabijgelegen Talensfabriek kreeg toegestopt. Alle spullen in een zelf getimmerd kistje meegesleept en later kreeg ze een lichtgewicht koffertje van de Talens-meneer. Haar ogen glimmen er nog van.
Eenmaal in Amsterdam kwamen de mensen in haar tekeningen. Ze tekende in de rechtbank en vertelt over een man die van verschrikkelijk dingen werd beschuldigd, maar al tekenend besefte ze dat je dat niet van buiten aan hem kon zien.
Ook nu tekent ze in de rechtbank. Beeld voor het proefschrift van Tasniem Anwar over vervolging van terrorismefinanciering. Ze tekent daar de IS vrouwen die terugkwamen, en krijgt daarmee ook een blik op de vrouwen die niet terugkwamen. Ze hoort echte verhalen.
Machteld tekent niet alleen de verdachten. Ze verbeeldt ‘de rechtszaal als landschap’, met alle mensen die daar ‘acteren’. Ze vertelt hoe rechters achteraf naar de tekeningen komen kijken en over de gesprekken die dan ontstaan. Dat de bode erbij wordt gehaald omdat Machteld ook hem heeft getekend. Dit levert dan weer een tentoonstelling op: ‘Ode aan de Bode’.
Zie ook: Rechtbanktekeningen
Volg het proces
Zoveel projecten. We hadden natuurlijk nog veel meer willen horen. Ze lichtte wat tipjes van de sluier op en nu snap ik de diversiteit aan werken die ik zag tijdens Vouch, waar ik haar ontmoette, en ik slechts elementen uit het gehele project zag. Mooie kunstwerken op zich weer. Kijk vooral op instagram.com/instaaardse/ om het proces van haar onderzoeken een beetje te volgen.
Mijn zus en ik vroegen Machteld: Wat gebeurt daar in dat beeld waar je in bikini onder een palmboom ligt, graafmachine erbij…? Blijkt dat er een ecologisch ‘Le Roy’ bosje werd omgespit voor haar Twentse atelier. Dat triggerde haar tot een performance, waarbij toeschouwers als VIP’s van boven uit haar atelier toekeken. Wat weer veel vervolgstappen en onderzoek opriep. “Hoe je daar gaat liggen naast die palmboom in de wind. Volhouden hoor!” zegt mijn zus. Bekijk de film op:
Film the Island
Meer films op haar website. O.a. ook mooi onderzoek naar soft power. ‘Being in power or not’. Wat o.a. resulteerde in een bokswedstrijd in Paradiso met bokshandschoenen bekleed met hazenbont. Ze laat ook snelle schetsen van boksers zien, waarvan een deel is uitgesneden. Wat daar dan weer uit voortkomt is nog ongewis.
Boks performance in Paradiso Amsterdam door Machteld Aardse en Sarah van Lamsweerde met boksers Bonni Moedig & Paul Dalen.
Film soft power
Zoveel meer te vertellen en vragen, maar toen ging Machteld op weg naar de school van haar kinderen. Voor een knutselmiddag: ‘Ik had zo bedacht ze van karton grote vogels te laten maken, en die dan op grote stokken te zetten waar ze mee rond kunnen lopen’. Ze zwaait erbij met haar armen, ze illustreert dit door rond te springen. En ja, ik zie het voor me en krijg zin om mee te doen.
De vogels brengen me weer bij het begin van dit bericht. Wings; een recent, 5 meter lang, werk van Machteld. Vogels, vrijheid. Mijn zus zei: “Meeuwen! Zó mooi en vrij, waarheidsgetrouw, goed getypeerd. Prachtige blauwe lucht, belichting/ verlichting laat het nóg meer spreken. De continuïteit van 4 delen.”
Weet je een mooie plek die dit werk kan verlichten? Een plek waar je langsloopt zodat de vogels met je meevliegen naar….. Laat het mij of Machteld weten (te koop of evt. tijdelijke plaatsing).
www.machteldaardse.nl