NB: wil je onder mijn leiding Art Based Learning ervaren? Mail naar info@kunstopdeklapstoel.nl
Onderstaand een zeer persoonlijk verhaal. Een ABL ervaring werkt voor ieder natuurlijk totaal verschillend.
Creativiteit opwekken
Dát is het doel van Art Based Learning, leer ik op de cursus. Met nog alles vers in het hoofd, snel wat opschrijven over dag 1.
Niet-lineair denken staat centraal bij deze open, niet-dwingende methode waar je ván kunst leert i.p.v. óver kunst.
Ja ik mocht weer heel persoonlijk kijken naar een kunstwerk. Onderstaand de vier stappen die je doorloopt. Al hoeft het allemaal niet strak te verlopen.
Stap 1: Persoonlijke vraag en kunstwerk kiezen
Ik wilde nog voortborduren op de vraag van mijn eerste ervaring ( leren ván een kunstwerk ). Die is nog steeds persoonlijk relevant. Al paste ik hem iets aan, door hem een stap dieper/fundamenteler te formuleren. De vraag biedt verbinding in het proces en zal waarschijnlijk bepaalde inzichten opleveren.
Daarna liet ik de vraag los, ging open-minded het museum in en liet een kunstwerk mij kiezen. Door het zo te benaderen, zet je de ratio beter opzij bij de keuze voor een kunstwerk. Ervaar ik. Het gaat er ook geheel niet om of je het werk mooi of lelijk vindt of denkt dat het past bij jouw vraag.
Ik koos ditmaal intuïtief een videowerk (weer iets in de natuur, tsja), een andere cursist stond in de lift (=kunstwerk), iemand zat bij Picasso, heel divers dus allemaal. Alles is goed.
Toen stap 2: Je luistert naar het sprekende object
Oftewel ieder element in het kunstwerk zegt iets. Kijk vooral in detail. Naar de kleur, naar een hoekje dat je opvalt en daar wil je dan alles over weten. Je mening zet je opzij. Geen associaties en interpretaties, niet mooi of eng. Dus: ‘ik zie rood’, i.p.v. ‘ik zie bloed op de grond’.
‘Close reading’ noem je dit.
Ik vind dit heel prettig om te doen omdat je zoveel ontdekt, maar er geen betekenis aan hoeft te verlenen. Geen ingewikkelde gedachten. Een aandachtige flow. Ditmaal kreeg ik een half uur. En ik bleef maar dingen ontdekken. Je vult je zo met data is het idee.
Door onderwijl te schrijven en te tekenen of details te fotograferen, gaat dit proces makkelijker.
Stap 3: into possible worlds
En dan… mag je het werk betreden. Je laat je meenemen. Wijst niets af, alles is mogelijk.
Ik ruik de berglucht. Ik adem, adem, adem. Zo fris. En dan spring ik, ik vlieg, ik ben vrij. Ik cirkel boven de bergtoppen. Langzaam naar beneden naar het eeuwenoude klooster. Terug in de tijd. Een veilige plek. Ik sluit zelfs de poort. Veilig? Ik voel me opgesloten. Ik vertrek via de kronkelende paden. De rotswanden zwart en hoog. Ik voel me klein.
Nu stuur ik alle mensen uit het klooster dansend naar beneden. Ze zwaaien met rode vlaggen. Dan is de bergtop er weer. Ik glimlach naar de sneeuw. Licht en lucht. Ik zweef eraf met mijn parapente. Dat rode ding. Dat ben ik. Het is spannend maar ook weer vrij. Langzaam kijken, cirkelen, kronkelen, draaien. Het zwarte gat van het klooster. Nee, niet daarheen. Ik ga er in een lemniscaat omheen. En vlieg weg boven de rivier. Die stroomt. Waarheen?
Ik nam kennelijk mezelf mee in de wereld van de video. Maar je kan ook meegaan met het personage uit een werk. En die allemaal gruwelijke en onverantwoorde dingen laten beleven. Maar het hoeft ook helemaal geen verhaal te zijn. Volgende keer zal ik van andere cursisten horen wat er zoal gebeurde tussen hen en het kunstwerk.
Stap 4: vertel je verhaal
Terug in de groep. We wisselen in duo’s uit wat we dachten en beleefden. Je vraag hoef je niet te delen. Ik vertelde er wel iets over, en kreeg mooie feedback over de smalle lijn tussen geborgen en opgesloten zijn.
Dit allemaal nam ik mee naar huis. Het pruttelde en borrelde.
Nog iets vertellen daarover?
Stappen erna
De volgende dag, liep ik in het bos en voelde de nawerking van het langdurig kijken naar een video over een berg, waar ik als een vogel rondvloog en neerstreek in een oud slot in het dal.
Nu was ik echt in de natuur. Die ik kon ruiken. De kou voelen. Geconcentreerd laat ik mijn zintuigen bewust werken.
En ik denk ook: hier kan ik dan weer een video van maken, waar een ander naar kan kijken en zijn verbeelding laten gaan. Of als je deze bomen schildert? Dan zijn het geen echte bomen, maar is het wel weer echte kunst (niet als ik het schilder misschien, maar toch). Maar echte bomen voelen toch veel echter dan echte kunst? Of biedt een kunstwerk juist ook veel ruimte?
En toen ging ik daar in het bos, het landart-werk van mijn lief heel langzaam filmen terwijl ik met krakende stap door de bladeren liep.
Klik op afbeelding voor informatie en vergroting
