Kijken met de ogen van een Entomoloog

Tolype Moth; Pastel on black paper, 2017
220 x150 cm, Roos Holleman

Een expert laat je kijken met een andere blik. Als je met een architect door de stad loopt, leer je naar boven te kijken en zo aandacht te hebben voor de diverse gevels om je heen. Een medicus kan je wijzen op de ziekte die iemand op het schilderij waarschijnlijk onder de leden heeft (Hendrickje Stoffels, die model stond voor Rembrandt’s Batseba had een zwelling onder de oksel, vervorming van de linkerborst en huidretractie: borstkanker denkt dus een dokter). Mijn liefje kijkt vooral met de blik van een wetenschapper: open, nieuwsgierig en onderzoekend. En vast ook met beetje extra aandacht voor de insecten in een werk.

Vorige week woensdag luisterde ik in de reeks ‘Insects in Society’ o.a. naar de entomoloog (=insectenwetenschapper) Marcel Dicke die ons in zijn digitale verzameling van insecten in de kunst rond liet kijken.

The Order Electrus
Een video van Floris Kaayk over ‘the order electrus’. Waarin hij laat zien dat de natuur zich wel aan zal passen als de mens alles kapot maakt. De insecten verdwijnen (en wij daarmee), maar zie maar eens hoe zij zich aanpassen. Order Electrus

Homo Desperatus
En beeld van Dries Verhoeven Homo Desperatus
Een installatie met humanitaire rampplekken, bevolkt door mieren. Mieren weten hoe ze om moeten gaan met rampen. Als hun nest wordt vernield, weten ze in een fractie van een seconde hoe te vluchten. Waarbij de eenling zich opoffert voor de overleving van de groep. Hij verdrinkt zichzelf bijvoorbeeld om een brug te bouwen waar de rest dan overheen kan vertrekken.

Ik weet niet zo vanaf de dia-beelden wat ik van het kunstwerk van Dries Verhoeven moet vinden. Als je in face-to-face met de krioelende menigte wordt geconfronteerd staand voor de maquettes zal het wel sterker of nog meer vreemder werken?

We zagen tijdens de presentatie van de entomoloog ook nog werk van Roos Holleman, waaruit weer blijkt hoe prachtig insecten eruit zien. Roos Holleman

Bij Escher zie je ook veel mooie insecten. Escher ontwierp zelfs een eigen insect: een wentelteefje op wieltjes.

Expert van je eigen tijd
En kunst in de Gouden eeuw drijft op insecten: de vlinder als symbool van de ziel, etc.

Mensen die in die tijd leefden, interpreteerde dat direct vanuit hun eigen-tijdse expertise. Voor mij bleek de zoektocht naar betekenis van verschillende insecten moeilijker dan ik dacht.

Ik kwam wel het bekende werk Vliegend Hert uit 1505 van Albrecht Dürer tegen. Hij associeerde dit grote zwarte beest met Christus in verschillende schilderijen. Zijn kaken als opgeheven armen aan het kruis (dat het kaken zijn, weet ik dan weer van mijn liefje de entomoloog).

Klik op afbeelding voor informatie en vergroting

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *