Zoals ik al schreef, ben ik door de bouwherrie naast me in de ban van geluid. Ik vraag me af wat er gebeurd met je bij herrie. En dus ook wat het tegengestelde: stilte, mij en anderen eigenlijk biedt. Dat blijkt heel verschillend te zijn.
Voor mij betekent stilte echt rust. Dichter bij mezelf. Mijn ademhaling voel ik. Die wordt dieper. Mijn drukke associatieve hersenpan wordt niet gestoord, waardoor ik helderder ben. Er zijn ook mensen die stilte juist niet verdragen. Die het ongemakkelijk vinden en de tv aanzetten ‘voor de gezelligheid’. Of die pas zeggen te voelen dat ze leven als er geruis, geroep en getoeter om hun heen is.
Anderen definiëren stilte als dat moment in Zuid-Frankrijk inclusief de krekels. En nee, stilte bestaat niet in de natuur. Hoewel; ooit ervoer ik geheel alleen op een berg zonder boom of watergeruis echte stilte. Of hoorde ik toen het ruisen van mijn bloed?
Een heel ander antwoord op de vraag wat stilte betekent is: opgesloten journalisten. Een politieke invalshoek dus. Of iemand die veel bezig is met zijn ex, beantwoordde de vraag met: ‘stilte is als je niets meer van haar hoort’. Elk antwoord is een soort spiegel. Stilte heeft vele gezichten blijkt maar weer.
Sarah van Sonsbeeck
Margot wees me op architect/kunstenaar Sarah van Sonsbeeck die door nachtelijke burenherrie op het Stiltespoor is gezet. Zij onderzoekt het en vertaalt het weer naar beelden. Zij helpt mij erover te denken.
Sarah van Sonsbeeck stuurde haar lawaai-bovenburen in een vlaag van wanhoop een rekening: zij namen 80% van de ruimte van haar appartement in met hun geluid. En ze vroeg ze dus 80% van haar huur te betalen. Dat briefje noemt ze geen kunst, maar het was wel de start van een heel onderzoek naar stilte en mooie vertalingen daarvan in kunstwerken.
One cubic meter of broken silence
Ze maakte met vacuum één kubieke meter stilte. Vandalen gooiden een steen door het glas en verbraken daarmee de stilte. Sarah vond haar werk zo nog veel sterker en veranderde de titel in ‘ One cubic meter of broken silence’.
Zo voelt het ook in mijn huis. Geluid is echt iets dat binnendringt. Je kunt je gordijnen sluiten voor licht. Maar geluid hou je niet buiten. Het is invasief. Het is een schending van je privacy. Hebben mensen die minder op hun privacy gericht zijn dan ik ook minder behoefte aan stilte? Mijn dochters verdragen de herrie beter. Een nieuwe generatie die gewend is te ‘delen’?
Draagbare stilte: Sarah maakte ook een Faraday-bag. Stop je mobieltje erin en je bent onbereikbaar. Deze tas geeft daarmee een (ander) soort van stilte. Ha, rust!, denk ik dan direct.
Gevonden geluid: in een straat in São Paulo lagen bewoners wakker van het verkeer dat over een losliggende putdeksel raasde. Sarah van Sonsbeeck goot deze deksel af in brons en maakte er een gong van.
Spreken is zilver. Zwijgen is goud. Sarah gebruikt veel goud(papier) in haar werk. Een gouden tentje (ook van stralingswerend Faraday materiaal) om te schuilen voor onzichtbare, onhoorbare electromagnetische signalen. Data silence.
Kunst helpt!
Sahra van Sonsbeeck helpt mij nadenken over aspecten van geluid en stilte. Ze maakte trouwens ook heel erg mooi werk in de Oude Kerk met (thermische) gouden dekens.
http://www.sarahvansonsbeeck.com
Leuk interview met haar, waar ik veel van bovenstaande tekst uit heb gehaald:
https://decorrespondent.nl/964/kunstenares-sarah-van-sonsbeeck-leert-je-wat-het-belang-van-stilte-is/37337701984-afdc0e8b
Klik op foto voor vergroting en informatie:
Leuk, nadenken over stilte , geluid, herrie naar aanleiding van dit stuk.
Voor mij was het verhuizen van Scheveningen naar Dordrecht ook verhuizen van teringherrie naar stilte. Maar dan merk je ook dat het ook is wat je gewend bent. Sommigen die hier al lang wonen vinden het vaak wat rumoerig en voor ons is het (nu nog?) een oase van rust en stilte. Soms in huis zonder tv of muziek zelfs een oorverdovende stilte. Mooie uitdrukking. en dan heb ik idd de neiging om een muziekje op te zetten want dan vind ik het blijkbaar te stil. Waarom? Voelt blijkbaar toch niet prettig. In de natuur zijn ervaar ik en omschrijf ik ook als rust en stilte terwijl de natuur echt niet stil is. maar van die geluiden(vogels) houd ik. En hier in Dordrecht stad ‘s-avonds tijdens wandelingetjes uitgestorven qua mensen en verkeer maar je hoort overal vogeltjes. Heerlijk wat een dorp.
een gelijkmatig geluid vind ik ook wel fijn. Zo kon ik vroeger als kind het beste in slaap vallen bij het geroezemoes in een huiskamer of zomerse rustige buitengeluiden en baby’s slapen vaak ook prima door het geluid van een stofzuiger heen. Maar van plotselinge harde geluiden zoals het gegil van sommige meisjes, of knalvuurwerk, of een opgevoerde knetterbrommer word ik zwaar agressief.